بررسی مفهوم نور،تاویلات،تمثیلات وصورخیال ان در متون مهم عرفانی نثرفارسی تاانتهای قرن6هجری.

چکیده هدف از این تحقیق بازگشایی یکی از مفاهیم نسبتا پیچیده متون عرفانی است.مفهوم نور به دلیل اهمیت آن در قرآن و به ویژه به دلیل ساختار رمزی و نمادین آیه نور،بازتابی گسترده در متون عرفانی داشته است.این مفهوم در اکثر مکاتب شرقی به عنوان عنصری مشترک در زوایای مختلف حضور داشته و دستیابی به آن شرط اجتناب ناپذیر فلاح و رستگاری در تمام آیین ها به شمار می رود. از این منظر ادبیات عرفانی از ورود عناصر دخیل از این مکاتب برکنار نبوده و بارزترین مصداق این مسأله تعبیر "نور سیاه" در متون عرفانی دوره مورد بحث که عبارتند از: رساله ی قشیریه، کشف المحجوب، سوانح العشاق، کمیای سعادت، اسرار التوحید، کشف الاسرار، مشکاه الانوار، تمهیدات و نامه های عین القضات است. این متون به دو دسته تقسیم می شوند: دسته ی اول (رساله ی قشیریه، کشف المحجوب، سوانح العشاق، کمیای سعادت و اسرار التوحید) متونی هستند که توجه به مفهوم نور و به طور کلی ساختارهای اشراقی و کشفی در آن ها بسیار کم بوده و با محوریت عقل و منطق شکل گرفته اند؛ در مقابل، آثار دسته ی دوم(کشف الاسرار، مشکاه الانوار، تمهیدات و نامه های عین القضات) حاصل مشاهدات باطنی و مکشوفات قلبی هستند. تأویل در متون دسته ی دوم شکل می گیرد. با توجه به این که شیوه های تأویلی هر یک از عرفا با دیگری تفاوت دارد؛ روش عین القضات "تأویل اشراقی"، غزالی "تأویل وتفسیر فلسفی" و میبدی "تفسیر عرفانی" است. کلمات کلیدی: نور، قرآن، تمثیل، صور خیال، تأویل